Eigenlijk begint alles bij de vraag van de gebruiker, zegt Suzan Folkerts. “Onze gebruikers vragen steeds meer om digitale bronnen. Om ze op afstand te bestuderen, door te bladeren, te lezen of om er gewoon van te genieten. Daar spelen we op in. Onze doelgroep is breed. Van amateur-onderzoekers en erfgoedverenigingen tot buitenlandse wetenschappers. Al onze duizenden met Google gedigitaliseerde boeken zijn in 2021 via links in de catalogus opgenomen. Zo is het mogelijk dat een arabist uit Denemarken via Google Books op een handschrift uit de Athenaeumbibliotheek stuit en zich nu ook in een groter deel van onze Arabische collectie kan verdiepen. Zelfs door op detailniveau in te zoomen op een handschrift. Online uiteraard. Maar denk ook aan onze partner-instellingen, waarmee we verbonden zijn.”

Middeleeuwse handschriften

De verbinding tussen de Athenaeumbibliotheek en partner-instellingen vertaalt zich in het project eCodicesNL van HuygensING. “We zijn partner in een pilot waarin een landelijke database voor alle gedigitaliseerde middeleeuwse handschriften wordt ontwikkeld: eCodicesNL. Via technieken als Linked Open Data en IIIF is het mogelijk om collecties online beschikbaar te stellen, met zowel scans als bibliografische gegevens. De afbeeldingen krijgen een code of ‘manifest’, waardoor ze op allerlei plekken goed te zien en in te zoomen zijn. Momenteel worden de resterende middeleeuwse handschriften gedigitaliseerd. Zo kunnen we, als eerste Nederlandse bibliotheek onze complete collectie van circa 130 middeleeuwse handschriften tonen op athenaeumcollecties.nl én delen op het toekomstige landelijke platform eCodicesNL.”

Na de pilot kwam de vervolgvraag om deel te nemen aan Verbonden Erfgoed in Bibliotheken van de Koninklijke Bibliotheek en Netwerk Digitaal Erfgoed, legt Lotte Savelsberg uit: “Dat startte afgelopen jaar. Dat project verbindt collecties van tien erfgoedbibliotheken, waarmee het mogelijk wordt bijzondere collecties of losse objecten via themawebsites te presenteren. Zo zouden we bijvoorbeeld als Athenaeumbibliotheek samen met Tresoar en het Literatuurmuseum een site rond een bepaalde schrijver kunnen inrichten. We gebruiken bronnen die zich overal in Nederland bevinden. De bron blijft bij de instelling, maar je deelt de scans en de metadata. Aan de voorkant ontstaat een aantrekkelijke digitale etalage voor het publiek.”

Collecties bruikbaar voor Deventer Verhaal

Vanuit de schatkamers van de Athenaeumbibliotheek vinden het komende jaar duizend bijzondere objecten digitaal hun weg naar de wereld, aldus Lotte: “Denk aan onze Overijsselse kinderboeken en centsprenten, de uitklapboeken van Kluwer, onze Couperus-collectie en het werk van Deventer auteurs als Dumbar en Burgersdijk.”

Het project eCodicesNL startte in 2020 en werd in 2021 verder voorbereid en uitgebouwd. Verbonden Erfgoed van Bibliotheken startte het afgelopen jaar. De uitvoering is momenteel in volle gang en de Athenaeumbibliotheek hoopt in 2023 haar digitale collecties online deelbaar en nog beter vindbaar te hebben. Dat biedt straks kansen voor onderzoekers en landelijke erfgoedpartners. Ook Deventer Verhaal kan volop gebruik maken van de collecties, bij exposities en erfgoedactiviteiten in de stad. Net als het Overijssels erfgoedplatform Mijn Stad Mijn Dorp.