Schatkamer van Deventer Boekenstad

De eeuwenoude Athenaeumbibliotheek, gesticht in 1560, is de oudste stadsbibliotheek van Nederland. De bibliotheek is grotendeels gehuisvest in de panden van het Buiskenshuis, een voormalig zusterhuis van de Moderne Devotie. De boekenschat die er wordt bewaard, bevat talrijke oude gedrukte boeken en middeleeuwse handschriften.

Ontstaan en geschiedenis

In 1560 kocht het Deventer stadsbestuur voor 102,5 goudgulden het boekenbezit van Pastoor Phoconius. De pastoor, wiens echte naam Jan Willemszoon Bruinvis luidde, was kort daarvoor overleden. Nog datzelfde jaar gaf het stadsbestuur opdracht om ‘voir deze Stadtsboecken’ een kast te maken. Met die eerste boekenkast ontstond de Stadsbibliotheek van Deventer. Nadat in 1630 het Athenaeum Illustre was opgericht, werd de Stadsbibliotheek tevens de bibliotheek van deze school. Dat verklaart onze huidige naam. Sinds 1 januari 2016 maakt de Athenaeumbibliotheek deel uit van de Bibliotheek Deventer.

Speerpunten

De collectie bestrijkt in principe alle wetenschapsgebieden die in de loop der eeuwen zijn verzameld. Speerpunten die de Athenaeumbibliotheek uniek maken, zijn de verzameling boeken van en over de Moderne Devotie, de Overijsselse/Deventer drukken en de collectie regionalia. In het huidige verzamelbeleid wordt de nadruk gelegd op deze drie speerpunten, die elk van groot cultuurhistorisch belang zijn:

  • Moderne Devotie. Deze religieuze hervormingsbeweging is in de tweede helft van de veertiende eeuw ontstaan en heeft een belangrijke rol gespeeld in de handschriftenproductie in Deventer. De collectie bevat ca. 100 handschriften die afkomstig zijn uit de broeder- en zusterhuizen die in Deventer gevestigd waren.
  • Deventer. De stad kent een rijke geschiedenis: Deventer is de 1250 jaar oude Hanzestad waar de Nederlandse boekdrukkunst al vroeg op gang kwam. Daarmee werd Deventer een van de belangrijkste drukkerssteden van Nederland en heeft de stad zichzelf op de kaart gezet, ook als handelsstad. Daarom wordt in het bijzonder aandacht geschonken aan Deventer als drukkersstad.
  • Overijsselse regionalia. De collectie van de Athenaeumbibliotheek is van oudsher verbonden aan Deventer en Overijssel. De nadruk ligt daarom op de geschiedenis van Deventer en Overijssel in brede zin.