Rampjaar 1672

Gepubliceerd op: 9 juni 2022 11:59

Dit jaar is het rampjaar precies 350 jaar geleden. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd aangevallen door Frankrijk, Engeland en de bisdommen Münster en Keulen. Deze aanvallen betekenen het einde van de Gouden Eeuw in de Republiek. In 2022 besteedt ook Deventer aandacht aan het rampjaar.

De tentoonstelling

Museum de Waag opende op 22 mei de tentoonstelling 'Het verraad van Deventer. Rampjaar 1672'. In deze tentoonstelling staat het beleg en de overgave van de stad Deventer centraal. Op 16 juni 1672 schreef het stadsbestuur aan legerleider Willem III: 'Help! De vijand heeft Deventer ingesloten'. De stad bleek reddeloos te zijn. De vestingswerken waren niet goed onderhouden, waardoor Deventer zich overgaf. 

De tentoonstelling laat de belegering van de Frans-Duitse overmacht zien. De Waag heeft ook enkele pamfletten uit de collectie van de Athenaeumbibliotheek in bruikleen. Speciale aandacht is er voor 'Bommen Berend', de vorst-bisschop van Münster Bernard von Galen. Hij dreigde Deventer met zijn kanonnen, brandbommen en mortieren met de grond gelijk te maken. Burgemeester Hendrick Nilant had geen keus. Deventer gaf zich, na enige weerstand, over.

Artikelen

Het online tijdschrift Overijssel Toen en Nu besteedde in januari 2022 aandacht aan deze 'Bommen Berend'. Het artikel van Esther van Velden is hier te vinden. In hetzelfde issue is ook een artikel te vinden van Jan Haverkate. Hij schreef een artikel over de vergeten pamflettenoorlog tussen Deventer en Zwolle vanaf 1654 tot aan het rampjaar. Een conflict over de machtsverdeling in het gewest leidde tot een ware mediaoorlog. Met een bombardement van pamfletten trachtten de strijdende partijen in deze jaren de publieke opinie voor zich te winnen. In dit publieke debat toonden de Deventer regenten zich het meest bedreven. Hun eigen standpunt verdedigden zij bij voorkeur met redelijke argumenten in pamfletten die op naam van het Deventer stadsbestuur werden uitgebracht. Hun tegenstanders vielen de Deventer regenten aan met anonieme pamfletten waarin zij geen stijlmiddel onbeproefd lieten.

Op 30 juni aanstaande geeft Jan Haverkate een lezing in de bibliotheek Deventer. In zijn lezing vertelt hij hoe het komt dat Deventer de mediaoorlog won maar de politieke strijd uiteindelijk verloor. Aanmelden kan nog. Meer informatie is te vinden via de volgende link.